po czemu
  • po wyjściu za szkoły…
    14.10.2015
    14.10.2015
    Mam problem z rzeczownikami odczasownikowymi. Czy zawsze powinny odnosić się do podmiotu zdania? Nie ma raczej wątpliwości, że zdania typu „Po wyjściu ze szkoły przyjechał autobus” są niepoprawne, można więc tak samo traktować zdania w rodzaju „Po kliknięciu przycisku pokaże się animacja”. Co jednak w przypadku, gdy podmiot nie jest wyraźnie zaznaczony (semantycznie), na przykład „Po kliknięciu przycisku następuje powrót do strony głównej” albo „Po kliknięciu przycisku nic się nie dzieje”?
  • po żydowsku
    23.11.2013
    23.11.2013
    Szanowni Państwo,
    w książce Joanny Tokarskiej-Bakir Rzeczy mgliste: eseje i studia autorka przytacza dwa zwroty: zapinać się po żydowsku (na lewą stronę) i jeść po żydowsku (nóż w lewej, widelec w prawej). Czy mają one źródło w jakichś realnie istniejących zwyczajach?
  • Czemu oraz ale także

    26.11.2020
    26.11.2020

    Kto jest odpowiedzialny za edukacje w mediach? W Gazecie Wyborczej napisali czemu zamiast dlaczego. Pan Bralczyk mówi: ale także –to też błąd. Po może być wyłącznie warunek lub przeczenie. Powinien powiedzieć: a także

    Proszę o potwierdzenie. 

    Pozdrawiam mk

  • krzyczeć po kimś
    12.03.2016
    12.03.2016
    Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
  • po południu
    7.10.2008
    7.10.2008
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące słowa po południu. Czy jeżeli stosujemy zwrot: „Sklep będzie otwarty po południu w godz. …”, stosujemy pisownię łączną czy rozłaczną?
  • Po dziś dzień, do dziś dnia
    19.12.2015
    19.12.2015
    Chciałbym zapytać o wyrażenie do dziś dnia – ostatnio ktoś przekonywał mnie, że jest ono niepoprawne, a jedyną poprawną formą jest po dziś dzień. Wydaje mi się, że mój rozmówca nie miał racji.
  • po lwiemu
    21.05.2013
    21.05.2013
    Robimy coś po swojemu lub po bożemu, po wariacku lub po angielsku. Skoro w pierwszych dwóch wypadkach sprawdza się celownik, to skąd wzięły się formy kończące się na -ku zamiast na -kiemu? Jak nazywa się taka forma?
    Jakie są ograniczenia przy tworzeniu analogicznych konstrukcji z po? Czy będzie dobrze po lwiemu albo po wesołemu?
  • Po polsku: globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
    16.12.2017
    16.12.2017
    Mam pytanie o zapis Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów. O ile zazwyczaj zapisuje się go od dużych liter, to jednak mam co do tego wątpliwości (czy aby nie jest to kalka z angielskiego?). Z jednej strony jest to zarówno nazwa pewnego systemu klasyfikacji, z drugiej jest to również nazwa publikacji ONZ (nieprzetłumaczonej na język polski), która wprowadziła ten system. Czy zatem należałoby zapisywać tylko pierwszy człon od dużej litery?
  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego